Servaes Nelissen

Over een sterke moeder en een mantelzorgende zoon die het nooit goed genoeg kan doen.

Een man ruimt het overvolle huis van zijn moeder op. Ze kon nooit iets weggooien en verstopte geld op de raarste plekken. Als hij haar spullen en kleren door zijn handen laat gaan, komt zijn moeder als vanzelf weer tot leven. Omdat het moet helpt hij haar nog één keer in haar lievelingsvestje.

STEEDS LICHTER gaat over de verstikkende, dan weer lachwekkende verhouding tussen een man en zijn ruim honderdjarige moeder. Een vrouw die haar zoon in een wurggreep houdt, al was het maar door simpelweg niet dood te willen gaan. Over een sterke moeder en een mantelzorgende zoon die het nooit goed genoeg kan doen. Over de altijd aanwezige sluier van de oorlog en de joodse identiteit die er vanzelfsprekend is, maar die vooral niet benadrukt moet worden.

Enkele reacties in het gastenboek:

'oergeestig en gruwelijk herkenbaar'

'Ontroerende, actuele en bij vlagen hilarische voorstelling'.

'een mooie en kwetsbare voorstelling die uit het leven gegrepen is, zo intiem en vol liefde!'

Speellijst

2025

Mei

Zo 4 Diemen 21.00 De Omval (theater na de Dam) theaterdeomval.nl

Di 6 Amsterdam 20.00 De Roode Bioscoop roodebioscoop.nl

Wo 7 Amsterdam 20.00 De Roode Bioscoop roodebioscoop.nl

Do 8 Amsterdam 20.00 De Roode Bioscoop roodebioscoop.nl

Vrij 9 Amsterdam 20.00 De Roode Bioscoop roodebioscoop.nl

Za 10 Amsterdam 20.00 De Roode Bioscoop roodebioscoop.nl

Zo 11 Amsterdam 16.00 De Roode Bioscoop roodebioscoop.nl

Ma 21 juli Vlieland 21.00 Theaterweek Stortemelk stortemelk.nl

Za 6 sept. Almelo 20.15 Theater Hof 88 hoftheater.nl

2026

Den Haag 1 mei Koninklijke Schouwburg/Paradijstheater aanvang 20.30 hnt.nl

Den Haag 2 mei Koninklijke Schouwburg/Paradijstheater aanvang 20.30 hnt.nl

Den Haag 3 mei Koninklijke Schouwburg/Paradijstheater aanvang 16.00 hnt.nl

Den Haag 4 mei Koninklijke Schouwburg/Paradijstheater aanvang 20.30 hnt.nl

Enschede 5 mei Wilminktheater/KleineWillem aanvang 20.30 wilminktheater.nl

Deventer 7 mei Mimik aanvang 20.00 mimik.nl

Hoofddorp 8 mei Cpunt aanvang 20.00 cpunt.nl

Rotterdam 9 mei Walhalla aanvang 20.30 theaterwalhalla.nl

Helmond 26 mei Het Speelhuis aanvang 20.15 theaterspeelhuis.nl

Over het maken van STEEDS LICHTER

Eva Goudsmit wilde een voorstelling maken over een verstrengelde, moeizame relatie tussen een moeder en haar zoon. Voor de uitvoering dacht ze aan een acteur/poppenspeler. Een acteur met een levensgrote pop kon die verstrengelde relatie niet alleen fysiek voelbaar maken, maar ook een dragelijke lichtheid meegeven. Via Bruun Kuijt kwam ze bij Servaes Nelissen, een ervaren rot in het vak, wiens tragikomische stukken vaak een mengeling zijn van toneel, poppenspel, mime en cabaret. Het idee sprak hem gelijk aan. Een oude moeder die in de fantasie van de zoon weer even tot leven komt, wanneer hij na haar dood het huis leegruimt, kan prachtig worden vormgegeven met een pop. Vaak werkt een pop in deze context heel aannemelijk en ontwapenend. 'Ik keek alleen maar naar die pop' krijgt Servaes vaak te horen na een voorstelling. Deze reactie vind hij niet onverdeeld leuk. Omdat mensen vaak niet helemaal beseffen dat je ook een goede acteur moet zijn om in je eentje twee personages tegelijk te spelen. Het vereist een dubbele concentratie die veel oefening eist. Servaes moet dienstbaar spelen aan zijn pop, maar zichzelf ook niet onzichtbaar maken.

In Steeds lichter is de pop echt een tweede speler. Servaes heeft nog nooit zo lang en consequent met één pop op het toneel gestaan. De grote uitdaging was dit eenvoudige gegeven interessant en geloofwaardig te houden, temeer er geen noemenswaardig verhaal is. De hoogbejaarde moeder (over de honderd) en zoon hebben elkaar niet zoveel meer te vertellen. De tijd wordt doorgekomen met ditjes en datjes, praktische zorg, koffie en gebak. De moeder is een geharnaste vrouw die precies weet wat ze wel en niet wil. De zoon schiet vaak te kort in zijn goed bedoelde zorg. Gevoelige onderwerpen worden vermeden. Er zijn scherven van herinneringen aan haar onderduiktijd in de achterhoek. Ze denkt graag terug aan die lieve mensen zonder wie ze er niet meer was. Ze hadden een mooie tuin met een schommel. Op een gegeven moment zegt ze 'gek hè? ik heb in de oorlog heel veel geschommeld'. Schuldgevoel, verdriet, eenzaamheid, de hele zwaarte van de Holocaust, alles wordt achter eenvoudige zinnetjes voelbaar. De scènes zijn vooral op de vloer met de pop ontwikkeld en later zorgvuldig door hem uitgewerkt. Servaes geeft zijn poppen altijd zo zuinig mogelijk tekst. Het gaat vooral om situatie, handeling en bewegingsvariëteit binnen de beperkingen van de pop.

Steeds Lichter was aanvankelijk als korte huiskamervoorstelling van 30 minuten bedoeld. Daaruit is ook het idee ontstaan dat de kijkers (het publiek) belangstellenden zijn op een huizenkijkdag. In 2022 werd het slecht één keer opgevoerd op 4 mei in theater de Purmaryn (Theater na de Dam). Publiek was toen razend enthousiast maar daarna is er niks meer met het stuk gedaan en heeft de pop twee jaar in de kelder gelegen. Na de aanslagen in Israel op 7 oktober en het opkomende antisemitisme, voelden Servaes en Eva een zekere urgentie om het stuk weer op te pakken en uit te werken. Een stuk van een uur inkorten is nooit zo'n probleem, maar een stuk van 30 minuten uitwerken naar een uur is niet eenvoudig. Je was namelijk in dat halve uur al tot een kern gekomen. Het mooie van deze werkwijze is echter dat er in het zoekproces naar meer materiaal ook meer diepgang en verfijning komt. In het oeuvre van Servaes is Steeds Lichter een heel mooi pareltje geworden.